Subirachs zostaw w spokoju świętą rzeźbę! – W taki sposób próbowano przegonić rzeźbiarza z placu budowy.
Josep Maria Subirachs podjął się pracy nad Fasadą Męki Pańskiej w 1987 r. Ten wyróżniający się bardzo charakterystyczną rzeźbą artysta niejednokrotnie był krytykowany za nierealne przedstawienie postaci. Zbyt kanciaste, zbyt geometryczne, niepasujące. A ludzie nie lubią gdy ktoś zbytnio się wyróżnia i odstaje od przyjętych norm. Nie on pierwszy, nie ostatni.
Subirachs urodził się niewiele ponad rok po śmierci Gaudiego, w 1927 roku w Barcelonie. Jako młody człowiek z pewnością w najśmielszych marzeniach nie przypuszczałby, że w przyszłości będzie jednym z tych którzy przyczynią się do ukończenia projektu archiktekta, którego tak podziwiał. Ani tego, ile kontrowersji wzbudzi… Podobnie jak Antoni Gaudí i jak mistrz, on również zamieszkał na terenie Sagrada Famiia, w skromnym pokoju. Zmarł w 2014 w wieku 87 lat. Z pracy zawodowej wycofał się cztery lata wcześniej w związku z chorobą Parkinsona.
Ręce precz od świętego dzieła!
Czy wiesz, że w 1990 doszło do manisfestu przeciwko pracom Subirachsa na fasadzie Sagrada Familia? Grupa artystów postanowiła go… przegonić.
Protest zorganizowany przez promotora kulturalnej gazetki Artics, zebrał barcelońskich intelektualistów i artystów przed polemiczną fasadą.
„Chcemy aby ludzie wyrazili swoją opinię, aby powstała swojego rodzaju krytyczna świadomość zapoczątkowana słowem. Chcemy by ludzie wyrazili swoją aprobatę lub jej brak na temat kontynuacji prac nad Sagrada Familia”.
Pomysł założycieli Articsa miał polegać również na tym, aby w geście tego protestu zebrać w książce 10.000 zdań krytykujących pracę Subirachsa na fasadzie Męki Pańskiej. To niektóre z nich:
„Subirachs na Tibidabo!” (to tam znajduje się wesołe miasteczko w Barcelonie)
„Zamach na dzieło Gaudiego!”
„Fakt, że swiątynia Gaudiego jest świątynią pokutną nie oznacza, że pokutować mają rzeźby…”
„Ręce precz od świętego dzieła!”
„Subirachs zostaw w spokoju świętą rzeźbę”.
„Subirachs: Gaudí wzywa cię na rozmowę…”
Krytyka? A może coś, co dziś nazwalibyśmy hejtem?
Chyba po tego rodzaju krytyce nikomu lekko by nie było. Subirachs stawił czoła tej przykrej sytuacji z dyplomacją i elegancją i podobno skwitował całe zamieszanie zdaniem.
„Polemika mija, a dzieło pozostaje”
Nie da się jednak ukryć, że choć wielki i doceniany dziś kataloński artysta twierdził, że poradził sobie z tą przykrą sytuacją, zadra w sercu pozostała.
Cechą wielkich artystów jest to, że mają zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników i że niejednokrotnie wyprzedzają swoją epokę. Podobnie było z Gaudim. Pamiętacie Casa Milá? Swojego czasu najbardziej wyśmiewany dom w Barcelonie, a dziś uznawany, podziwiany, mało tego! Znalazł się na liście UNESCO. Możesz o tym poczytać tutaj:
Mieszkając w Kamieniołomie – Casa Milá.
Wracając do bojkotu, to ówczesny przewodniczący Zarządu prac nad Sagrada Familia, Joan Anton Maragall podszedł do sprawy dość praktycznie i skwitował całe zamieszanie słowami:
Polemika i kontrowersje towarzyszyły Sagrada Familia od samego początku odkąd reaktywowano prace budowlane w latach 50. Wszelka krytyka zawsze wychodziła nam na dobre. Dzięki temu ludzie pamiętają o istnieniu kościoła, co sprzyja zwiększeniu się datków na kontynuację budowy.
Pomimo, że rzeźby Subirachsa nadal mogą wzbudzać kontrowersje i pewnie będą mieć swych przeciwników, to wygląda na to, że ostatecznie na stałe wpisały się w krajobraz bazyliki i zostały przjęte jako ważna i wiele wnosząca w dzieło Gaudiego część. Odzwierciedlają bowiem to, co dla Gaudiego było niezwykle ważne:
Być może niektórzy uznają tę fasadę za zbyt ekstrawagancką ale mi zależy na tym aby wzbudzała strach i niepokój. Gótów jestem poświęcić samą konstrukcję, złamać łuki i przyciąć kolumny aby oddać wyraz krwawej ofierze.
Josep Maria Subirach był wielkim arystą i wiedział, że pod pewnymi względami on też wyprzedzał swoją epokę. Był nie tylko rzeźbiarzem ale również krytykiem sztuki hiszpańskiej, scenografem i malarzem, jednym z hiszpańskich artystów o największym prestiżu międzynarodowym. Jego prace oglądać dziś można na całym świecie.
W Barcelonie podziwiać je można w muzeum Espai Subirachs założonym w 2017 roku przez jego dzieci w dzielnicy Poblenou, z której to pochodził.
Na sam koniec jeszcze jedna ciekawostka wygrzebana w otchłaniach internetu.
Sagrada Familia powinna pozostać niedokończona!
Taką petycję podisał sam Subirachs na wiele lat zanim… podjął się prac nad kontynuacją jednej z fasad. Protest przeciwko ukończeniu Sagrada Familia skulminowany został w publikacji dziennika La Vanguardia. Był rok 1965, a manifest podpisało kilku artystów, w tym Antonio Tapies i sam Josep Subirachs.
Na koniec jeszcze jedna ciekawostka
Czy wiedzieliście, że Subirachs pod jedną z postaci, umieścił swój… autoportret?
Przyjrzyjcie się dokładnie scenie złożenia do grobu ciała Jezusa. Tam, go znajdziecie.
A Ty co myślisz o rzeźbach Subirachsa na Sagrada Familia? Pasują do bazyliki czy może lepiej byłoby, żeby przypominały te, które zaprojektował Gaudí na fasadzie Bożego Narodzenia? Zapraszam do wrzucania komentarzy pod tekstem.
Jeśli chcesz otrzymywać raz na jakiś czas ciekawe wpisy o Barcelonie, zapisz się poniżej na newsletter Happy-Barcelona 😀
Zwiedzanie Barcelony! Sagrada Familia to jeden ze stałych punktów zwiedzania Barcelony ale ciekawostki o tym mieście są tak naprawdę wszędzie! Dołącz się do moich wycieczek i poznaj sekrety Hrabiowskiego Miasta.
Szczegóły wycieczki i opinie tuystów znajdziesz poniżej;
Hasta pronto! Ewa
Powiązane linki: https://happy-barcelona.pl/sekrety-sagrada-familia/
https://happy-barcelona.pl/tour/sekrety-starego-miasta/
źródła:
https://elpais.com/diario/1990/07/08/cultura/647388001_850215.html
https://es.wikipedia.org/wiki/Josep_Maria_Subirachs#Sagrada_Familia
https://elpais.com/cultura/2014/04/08/actualidad/1396949594_488835.html
https://elpais.com/ccaa/2014/04/08/catalunya/1396987844_375217.html?rel=mas
