Pierwsza mieszkanka Barcelony?

Ciekawa historia Barcelony

Czy zastanawialiście się kiedyś, jak wyglądałaby kobieta z okresu neolityku, gdybyście spotkali ją na ulicy?

Byłaby dość niska, dużo niższa niż przeciętna Polka, ale nie aż tak drastycznie niska w przypadku Hiszpanek,  poza tym raczej ciężko byłoby nam dostrzec jakieś większe różnice. Gdybyśmy założyli jej wspólczesne ubranie, nałożyli trochę makijażu, i uporządkowali rozwiane włosy – wyglądałaby na…całkiem dzisiejszą kobietę. Jeśli nie jesteście co do tego przekonani, spójrzcie tylko na zdjęcie powyżej.

To rekonstrukcja twarzy na podstawie znalezionej czaszki należącej do młodej kobiety żyjącej w Barcelonie ponad 6000 lat temu. Na długo przed tym, zanim dotarli tutaj Rzymianie. To znalezisko opowiada nam historię Barcelony.

Udomowienie zwierząt i roślin, które miało miejsce w rejonach Morza Śródziemnego jakieś 7500 lat temu, wpłynęło na osiedlanie się ludzi również na równinie Barcelony w IV w pne. Stali się oni pierwszymi rolnikami oraz hodowcami, którzy doprowadzili  do ogromnej transformacji tutejszego krajobrazu.

Stworzyli pierwsze społeczności, które osiedliły się w miejscu, na którym dziś rozciąga się Barcelona, eksploatując tutejsze ziemie. Takie stałe osady znajdowały się tutaj od neolityku do conajmniej epoki brązu. Archeolodzy wyróżnili trzy szczególnie sprzyjąjace temu miejsca. W przypadku dzielnicy Raval najwięcej pozostałości znaleziono z okresu 5600-5500 lat pne oraz nieco późnie,j bo 4500 – 3500 lat pne. Ten ostatni okres był także bogaty w znaleziska na terenie obecnej Sagrery, czyli w znacznej odległości od ścisłego centrum. Ponownie Raval, okolice góry Taber – czyli mniej więcej tam gdzie dziś znajduje się Katedra i pl Sant Jaume, oraz okolice Santa Caterina zamieszkiwane były przez ludzi w okresie między 2300 – 1500 pne.

Miejsce idealne do życia

Miejsce to, jak wielokrotnie później pokazała historia Barcelony, było bardzo dogodnym terenem do zamieszkania, a jego mieszkańcy korzystali z okolicznych bogactw.  Równina i niewielkie wzniesienia, znajdujące się blisko źródeł wody i niezbyt daleko od morza. Od góry Collserola i Montuijc, aż po rzekę Besos. Lasy pełne zwierzyny i dostęp do tak ważnej wody. Tutejsi mieszkańcy byli samowystarczalni, nie zmienia to jednak faktu, że szukali kontaktu z innymi grupami ludzi. Poszukując nowych kontaktów doporowadzali jednocześnie do wymiany kulturowej i technologicznej.

Rozprzestrzenianie się stylu życia epoki neolityku,  było powolnym i stopniowym procesem. Pierwsi chłopi zajmowali tereny, najlepiej ich zdaniem nadające się do stylu życia jaki prowadzili.

Pionierzy doby Neolityku – młodszej epoki kamienia. Jego charakterystyczne cechy, to właśnie uprawa roślin i hodowla zwierząt oraz stałe osady. W neolicie rozwijały się też nowe techniki obróbki kamienia, takie jak gładzenie powierzchni i wiercenie otworów.

Najstarszy znany ślad po pierwszych chłopach na terenie Barcelony , datowany jest na 7500 lat wstecz! Mnóstwo czasu! Właśnie na ten okres datowany jest grobowiec pewnej kobiety, odnaleziony na placu Vila de la Madrid w Barcelonie. Między 5535 i 5460 lat przed naszą erą!

Pierwsi rolnicy równiny barcelońskiej byli ludźmi smukłymi i dość niskimi – mierzyli średnio 160 i z niewielkimi różnicami w wyglądzie fizycznym między mężczyznami i kobietami.

Cechy te były wspólne innym społecznościom w tym regonie.

Średnia długość życia nie odbiegała od typowej w starożytnych społecznościach. Śmiertelność dzieci była wysoka, spadała w przypadku młodzieży i ponownie wzrastała u dorosłych. W ten sposób średnia długość życia była naprawdę niska. Niewielu ludzi dożywało zaawansowanego weku, który przekraczałby 40 rok życia. Pomyślcie tylko, większość z nas, 40 latków, byłaby dziś u schyłku życia i prawdopodobnie z bagażem różnych chorób na karku.

Badania odnalezionych szczątków ludzkich znalezionych w dzielnicy Raval, a dokładnie na ulicy Reina Amalia 31, wykazały, że ludzie ci mieli duży problem z próchnicą, dużo większy niż ich sąsiedzi z okolic klasztoru Sant Pau de Camp, który znajduje się zaledwie parę ulic dalej.

Badania przeprowadzone na uzebięniu ówczesnych mieszkańców sugerują z kolei, że ci drudzy spożywali więcej produktów morskich i mniej tych zawierających węglowodany.

Ciężkie życie neolitycznego rolnika

Inne z ówczesnych częstych patologii to zwyrodnienia stawów, choroby przyzębia, anemie oraz guzy. Ale i z tym próbowano sobie radzić już w neolityku! W Barcelonie odnaleziono 3 osobników na których przeprowadzono trepanację czaszki. Rzecz działa się między 4500 a 4000 lat przed naszą erą, więc zgaduję, że powodzenie tego typu praktyk, nie było wieńczone sukcesem zbyt często.

Warto wspomnieć, że tereny przy obecnej ulicy Sant Pau 92, gdzie miały miejsce wykopaliska archeologiczne, przed kilkoma tysiącami lat znajdowały się w bardzo niewielkiej odległości od morza. Linia wybrzeża na przestrzeni wieków przesuwała się z korzyścią dla Barcelony.

Zbudowane dużo później przez cesarza Augusta miasto Barcino, które przeistoczyło się poźniej w Barcelonę, również znajdowało się dużo bliżej morza, niż ma to miejsce dziś.

A wracając do naszej nieznajomej ze zdjęcia. Patrząc na nie, zdajemy sobie sprawę, że już bardzo dawno temu na tych terenach mieszkali pierwsi osadnicy, ludzie którzy dbali o siebie i najwyraźniej kultywowali własne rytuały. Spacerując dziś po dzielnicy Raval, trudno wyobraźić sobie życie te młodej kobiety. O czym marzyła? Czy była szczęśliwa? Jak długo przed swoja śmiercią tutaj mieszkała? Dzisiejsza nauka dała nam możliwośc spojrzenia jej w oczy.

Barcelona jest pełna tajemnic, tak naprawdę każdy remont budnyku czy metra mający miejsce na terenie Starego Miasta, daje duże prawdopodobieństwo natrafienia na ślady z dalszej lub bliższej przyszłości. Tak właśnie stało się  jesienią 2016 rok w dzielnicy La Ribera, gdy prowadzono prace aby zainstalować windę w jednym z budynków. Urząd miejski wydając pozwolenie na prace ostrzegał, że wcześniej warto przeprowadzić analizę archeologiczną, właśnie z tego powodu. I tak trafiono na Octavię. Tak właśnie nazwano dziewczynkę, której szczątki znaleziono w ziemi pod tym właśnie budynkiem. W jej czaszcze zachowały się zęby mleczne, dlatego archeolodzy wiedzieli, że mają do czynienia z dzieckiem. Dalsze wstępne analizy wykazały, że żyła między I i III w ne.

A co jeszcze kryje ziemia Barcelony? Prawdziwe skarby i tysiące ludzkich historii, które odkrywane są raz na jakiś czas, gdy Barcelona uzna, że nadszedł czas, by ponownie dać o sobie znać.

Źródła: na podstawie ulotki MUHBA Primers campesinos BCN

POZNAJ SEKRETY DAWNEJ BARCELONY NA 2 GODZINNEJ,

PIESZEJ WYCIECZCE,

SEKRETY STAREGO MIASTA