Calçots. Pyszne cebule zimową porą!

Hiszpania to niezwykle towarzyski kraj, każdy region ma swoje własne zwyczaje, święta i tradycje. Regiony różnią się nie tylko zwyczajami, ale też klimatem.

Katalończycy uwielbiają spędzać czas w gronie przyjaciół i rodziny. To pewnie dlatego region ten, podobnie zresztą jak wiele innych w Hiszpanii, obchodzi wiele ciekawych tradycji, lokalnych rytuałów czy świąt, którym zawsze towarzyszy jedzenie.

Wypad na tapasy, obiad czy kolację to doskonały pretekst do spotkań towarzyskich. Lokalsi kochają stołować się na mieście. Śniadanie jadają w barze, a przerwa obiadowa to wypad do pobliskiej restauracji. Po pracy w drodze do domu, szybka kawa albo piwo z przyjacielem w knajpie i nierzadko kolacja, to kolejny wypad na miasto, do restauracji.

Karta restauracyjna

Wielu pracownikom obiady opłacają firmy, którzy w ramach pakietu pracowniczego dostają specjalną kartę restauracyjną, wygląda ona jak VISA i można nią płacić w wybranych lokalach gastronomicznych. Karty te przyjmuje większość restauracji, a pieniądze na niej ulokowane wydać można jedynie na jedzenie. Nie ma więc co próbować płacić tą kartą gdzie indziej niż w restauracjach, bo zostanie odrzucona, no może poza pojedynczymi sklepani ze spożywką. System sprawdza się doskonale i sprzyja życiu towarzyskiemu. Można nią opłacać nie tylko obiady, ale też kolacje na mieście, w gronie znajomych.

Hiszpanie kochają jedzenie i związane z tym spotkania towarzyskie, mamy tu więc sporo świąt, w których potrawy odgrywają główną rolę, np. jesienna castañada w czasie której wszyscy zajadają się prażonymi kasztanami bądź fiestas de wino! Jakżeby inaczej! Jest nawet fiesta kalafiora w Griñon pod Madrytem, święto sera pod Extremadura (mniam), dzień szparaga w Nawarze czy ośmiorniczek w Galicji i całe mnóstwo innych.

**Wypad na calçots w gronie przyjaciół**

W Katalonii jednym z najbardziej charakterystycznych świąt związanych z jedzeniem jest Calçotada, gdzie główną rolę odgrywa wyrośnięta cebula. Uwielbiam tę tradycję, nie tylko dlatego, że lubię calçots , ale też dlatego, że jest to doskonały pretekst na spotkanie z przyjaciółmi i wspólne biesiadowanie.

Fiesta ta odbywa się najliczniej na przełomie stycznia i lutego. To czas kiedy w Katalonii wszyscy zajadają się specjalną odmianą cebuli – calçot, wyglądem przypominającą nieco pora, choć w smaku dużo delikatniejszą. Cebula uprawiana jest zgodnie z kilkoma prostymi zasadami, dzięki którym uzyskuje podłużny kształt.

Aby uzyskać wydłużony kształt, cebule trzeba najpierw calçar (z języka katalońskiego) czyli obuć . To dość rzadko używane dziś w języku polskim słowo, gdyby ktoś zapomniał, oznacza zakładanie butów. W tym przypadku obuwa się cebulkę w ziemię, a dosłownie podsypuje się ziemię do bazy, na której wyrasta. Tę czynność powtarza się 2 lub 3 razy podczas uprawy, co zmusza przyciśniętą cebulę do tego, by desperacko szukać drogi ku słońcu. Wydłuża się więc, przebijając się przez dosypywaną w czasie uprawy ziemię, a rezultatem jest jej wydłużona, biała część. Długość poprawnie wyrośniętego calçots też jest ustalona i wynosi między 15 a 25 cm.

Tradycyjną Calçotadę świętuje się w ostatnią niedzielę stycznia, ale sezon cebulkowy trwa oczywiście znacznie dłużej, bo od listopada do kwietnia więc cała Katalonia zajada się calçots tak długo, jak długo można je dostać.

Grilowanie calçots

Cały rytuał związany z tymi wyjątkowymi cebulami jest dość interesujący. Calçots griluje się na dość mocnym ogniu, a kiedy są już gotowe, zawijane są w gazetę aż do momentu gdy zostaną podane na stół. Tam czekają już biesiadnicy, odpowiednio ubrani, aby móc bezpiecznie spożywać cebule. Musicie wiedzieć, że jedzenie calçots to brudna robota. Praktycznie zwęglone zewnętrzne liście są czarne jak smoła i pozostawiają ślady na wszystkim, z czym mają styczność. Z tego powodu, żeby móc je zjeść i przy tym się nie upaprać, używa się specjalnego fartuszka, który zawiązywany jest pod szyję i plastikowych rękawic.

Calçotada, a my ubrani w specjalne fartuszki żeby mniej się pobrudzić.

Calçots. Odchyl głowę, otwórz buzię!

Jedzenie calçots ma również swoją własną technikę. Najpierw obdzierasz cebulę z zewnętrznych, najbardziej zgrilowanych liści. To ta najbrudniejsza część, potem moczysz długą cebulę, głęboko w sosie salvichada, przypominającym w smaku sos romesco. Odchylasz wdzięcznie głowę do tyłu, unosisz calçots wysoko nad głowę, szeroko otwierasz usta i powoli wsuwasz cebulę do buzi. Jest przy tym sporo zabawy!

Juanjo spożywa calçots

Po Calçots przychodzi pora na grilowane mięso. Bardzo popularna w calçotcadach jest biała kiełbasa zwana butifarrą i inne dania, wg gustu. Może to być tortilla de patatas, grilowane ziemniaki czy kukurydza.

Kto wpadł na jedzenie grilowanej cebuli?

Podobno rolnik z miejscowości Valls (region Tarragony). Rzecz miała miejsce w XIX w i niejaki Xat de Benaiges, palił stare cebule. Pewnego razu, zamiast je wyrzucić, pomyślał, że sprawdzi, jak wyglądają w środku. Odkrył, że wypalone cebule wewnątrz były białe, miały słodki, delikatny miąższ i pozbawione były nadmiaru włókien, dzięki czemu łatwo się je jadło.

Jednak znalezisko sprzed 20 lat obala tę tezę. Okazuje się, że calçot były już spożywane przez Rzymian. Na Węgrzech odnaleziono fresk z II w przedstawiający mężczyznę jedzącego porrus capitatus, czyli wspomniane cebule, w pozie typowej do ich właściwego spożywania.

Na koniec dodam jeszcze, że calçot z Valls, to lokalna gastronomiczna gwiazda. Posiadają znak jakości i zostały wyróżnione przez Unię Europejską.

A gdize zjeść dobre calcots? Sprawdź propozycje pod galerią zdjęć.