Santes Creus
Szlak Cystersów znajduje się na terenie trzech okręgów Alt Camp, Conce de Barbera i Urgell w tzw. Catalunya Nova – Nowej Katalonii. Nazwa pochodzi od znajdujących się tutaj trzech klasztorów Cystersów wybudowanych w drugiej połowie XII wieku, jako narzędzie reorganizacji oraz przesiedlenia mieszkańców z ziem odebranych Saracenom, ale także od innych atrakcji oraz zabytków znajdujących sie na szlaku.
Klasztor Real Monasterio de Santes Creus,
Klasztor Real Monasterio de Santa Maria de Poblet,
Klasztor Vallbona de les Monges,
Historia klasztoru Santes Creus sięga roku 1150, kiedy to szlachcic Guillem Ramon de Montcada podarował ziemie znajdujące się w Cerdanyola de Valles mnichom z obrządku cystersów celem założenia klasztoru. Z czasem mnisi zaczęli szukać innych terenów, bardziej odpowiednich do założenia klasztoru i w 1160 otrzymali ziemie w Santes Creus. Są w nim pochowani król Jaume el Justo wraz ze swoją żoną królową Blanca de Anjou. Klasztor był rozbudowywany na przełomie lat i dziś stanowi wspaniały przykład opactwa cysterskiego, podobnie jak znajdujący sie na liście UNESCO obszerny klasztor w Poblet. Pierwszy klasztor powstał z inicjatywy i pod patronatem hrabiego Barcelony Ramona Berenguer IV. Znajdują się tam groby ośmiu królów Katalonii i Aragón oraz sześć królowych.
Wzbogacany przez przeróżne darowizny osiągnął największą świetność w XIV wieku. Upadek klasztoru nastąpił w roku 1835 na skutek przeprowadzonej wyprzedaży tak zwanych dóbr z martwej ręki. Klasztor został opuszczony. W roku 1930 rozpoczęto jego odbudowę. W roku 1935 znów zaczęto odprawiać liturgię , a w roku 1940 w opactwie pojawili się zakonnicy. Część budynku objęta jest klauzurą i zamieszkana przez cystersów. Klauzura to miejsce modlitwy, pracy, w ogóle życia mnichów (lub mniszek); to miejsce, do którego niewielu ludzi ma dostęp. Przez swą niedostępność życie klasztorne za klauzurą budzi ciekawość wielu ludzi.
Władza klasztoru rozciągała się na 7 baronatów, w skład których wchodziło 60 wsi.
Opaci z Poblet skupili ogromną władzę, rozciągającą się nie tylko na ich klasztory i posiadłości. Byli też wikariuszami generalnymi zakonu cystersów w Aragonii i Nawarze. Zajmowali ważną pozycję w Kortezach Katalonii, a nawet obejmowali stanowisko doradcy rządu. Opaci towarzyszyli królom w ich przedsięwzięciach i podbojach, często służąc za doradców lub ambasadorów.
Piotr II nadał archiwiście klasztoru tytuł „Królewskiego rejenta”. Zarówno opat, jak i zakonnicy byli zwolnieni ze składania przysięgi w czasie procesów sądowych, gdyż zakładano, że ich słowo warte jest więcej od przysięgi. Przywilej ten nadał im Afons II .
Od założenia klasztoru zamierzano prowadzić na przynależnych mu terenach wzorową gospodarkę rolną. Miały tam być gospodarstwa, obfite źródło wody i las, który można eksploatować (las Castellfollit). Każdym gospodarstwem kierował jeden z zakonników, stojący na czele „familii” braciszków: leśników, sadowników itp. Pod koniec XII wieku klasztor posiadał 17 gospodarstw.
Santes Creus
Każdy klasztor składał się z wielu pomieszczeń niezbędnych do życia mnichów, o których można przeczytać we wręczanych przy zakupie biletu przewodnikach. Dowiadujemy się z nich, że przy wejściu zawsze znajdowało sie tzw Templete de lavavo, okrągły zbiornik z wodą oraz fontanną, w której mnisi myli ręce po pracy i przed posiłkiem. Escritorio, przeznaczone było do przepisywania świętych księg, jedno z ważnych zajęć ich codzienności. Dormitorio gdzie odpoczywali mnisi, wszyscy spali w jednym pomieszczeniu, ich dzień rozpoczynał się o godzinie 5 rano a kończył o 22. Calefactor stanowiło jedyne miejsce w klasztorze, gdzie w zimowe dni mnisi mogli się ogrzać przy ogromnym kominku. W klasztorze Santes Creus nie zabrakło nawet więzienia zwanego Cárcel, gdyż opat miął władze pana feudalnego. Więzienie stanowiły cele do których wtrącano nieposłusznych mnichów. Św. Benito bowiem dopuszczał kary fizyczne celem skorygowania niedpowiedniego zachowania. Przyznam, że wejście do jednego z pomieszczeń bez okien i do którego nie dociera ani trochę światła, wywołuję gęsią skórkę.
Cárcel w Santes Creus
Armarium po hiszpańsku Armario to szafa, w klszatorze to miejsce gdzie przechowywano księgi, z kolei Parlatorio zwane także Locutorio służyło do zebrań podczas których rozdzielano obowiązki, było także jedynym miejscem gdzie mnisi mogli uciąć sobie krótka pogawędkę, zawsze jednak pamiętając by użycie słów było dobrze przemyślane. Kościoły i kaplice przylegające do klasztorów to kolejne miejsca warte zwiedzenia.
Santes Creus
W klasztorach zachwycają piękne miejscami romańskie, miejscami juz gotyckie sklepienia, a także surowość i prostota tej wczesnej architektury, również późniejsze budowle mają wiele do zaoferowania zwiedzającym.
Santes Creus
Informacje praktyczne:
Można kupić bilety do trzech klasztorów jednocześnie, zwiedzać je na własną rękę lub z przewodnikiem dopłacając do podstawowego biletu około dwa euro od osoby. By zamówić wizytę z przewodnikiem doradzam dzwonić nie wcześniej niż dzień lub dwa przed wizytą, ponieważ dopiero wtedy mają przygotowaną rozpiskę godzin pracy przewodników.
Zwiedzając na własną rękę wręczany jest przewodnik z opisem miejsc, czasem jednak warto posłuchać tego w wersji opowiadanej przez przewodnika.
W Santes Creus polecam obejrzenie bardzo ciekawego pokazu audiowizualnego przygotowanego w formie teatralnej, opowiadącego o życiu mnichów. Odbywa się w różnych godzinach i różnych językach.
Więcej informacji na temat Szlaku Cystersów, miejsc noclegowych, okolicznych zabytków, atrakcji, godzin otwarcia oraz dojazdu: https://www.larutadelcister.info/en
[flagallery gid=46]
[flagallery gid=45]
