Szkielet wieloryba w Casa Sayrach
Barcelonę warto zwiedzać piechotą. Dzięki temu odkryjesz dużo więcej niż klasyczne zabytki . XIX- wieczna dzielnica Eixample wg planu Ildefonsa Cerdá, pełna jest modernistycznych perełek, o których nie przeczytasz w typowym przewodniku o Barcelonie, a jednym z nich jest niezwykły budynek Casa Sayrach.
Ten niezwykły, „kościsty” budynek, wybudowany został przez Manuela Sayracha i Carrerasa, w latach 1915 – 1917 dla swojego ojca i rodziny. Ponieważ młodzieniec nie posiadał jeszcze tytułu architekta, podpisał się pod nim inny doświadczony architekt Gabriel Borrell i Cardona.
Budynek z zewnątrz wygląda ładnie, i trochę jak typowy modernistyczny dom, ale wnętrze kryje w sobie prawdziwą niespodziankę.
Klatka schodowa to prawdziwe dzieło sztuki, w którym artysta nawiązał do organicznych form, przypominających morskie środowisko. Architekt był pod dużym wpływem barcelońskiego mistrza Antonio Gaudiego i to właśnie jego prace były dla niego inspiracją.
Barierka w kształcie sieci rybackiej
Casa Sayrach jest też hołdem złożonym Katalonii i występującej tu przyrody. Fasada ma nasuwać na myśl góry, a wykorzystany do budowy kamień symbolizuje skały Montserrat. Zupełnie wyjątkowy hol inspirowany jest morzem, powietrzem i wodą. Nie trzeba zbyt wielkiej wyobraźni, by w nieregularnych formach dostrzec morskie życie w różnych formach. Fale, zostawiają ślady na ścianie, tak jak robią to na piasku na plaży. Są tu muszle, meduzy i ośmiornice, ale najbardziej charakterystyczną ze wszystkich tych fantazyjnych form, jest chyba ta przypominająca szkielet wieloryba. Z kolei wchodząc po schodach, wyraźnie można zobaczyć balustrady inspirowane rybacką siecią. To symbol życia i śmierci.
Wizjer w kształcie słońca, które daje życie. Dzwonek do drzwi to kropla, ściągana przez grawitację ku ziemi. Maleńka kropla odzwierciedla równowagę wszechświata i boskiego stworzenia.
Hołd dla małżonki i tragedia w tle
Manuel był człowiekiem wszechstronnym. Uwielbiał podróże, był dramaturgiem, poetą, filozofem, pisywał też do gazet. Ukończenie studiów zajęło mu 10 lat, ponieważ w tym samym czasie pomagał ojcu w rodzinnym biznesie.
Tuż obok architekt wybudował w prezencie dla swojej małżonki dom, Casa Montserrat. Tu również pojawiają się kształty inspirowane naturą, geologiczne formacje, ściany białe jak śnieg. Takie „skromne” prezenty dawali oddani mężowie swoim ukochanym w Barcelonie, bo to nie pierwszy dom, będący podarunkiem by uszczęśliwić kochaną.
Parę dzieliło 20 lat różnicy wieku, a owocem związku było pięcioro dzieci. Montserrat zmarła bardzo młodo, bo w wieku tylko 26 lat. Architekt poszedł w jej ślady w 1937 roku, pięć lat później, w wieku zaledwie 51 lat.
Montserrat Fatjó dels Xiprers i Pi
Montserrat od trzech dni czuła się nie najlepiej. Jej ojciec medyk zabrał ją na konsultację do trzech wybitnych lekarzy. Niedrożność jelit. Zdecydowano o natychmiastowej operacji, która poszła dobrze. Niestety następnego dnia stan młodej Montse zaczął się pogarszać, wdała się gangrena. Zgodnie ze swoim życzeniem została na powrót przewieziona do domu, w którym wkrótce potem zmarła. Wcześniej poprosiła o dwie rzeczy: kazała posłać po swoich pięciu synków, by się pożegnać, a męża poprosiła by ubrał się w swój ślubny frak, bo takim chciała go przywitać po drugiej stronie, gdy już przyjdzie jego czas.
Synami zaopiekował się troskliwie ojciec, wypełniając pustkę po matce. Gdy spojrzymy na zdjęcia małżonków, ich uśmiechnięte twarze zdradzają, że musieli być szczęśliwą rodziną. Synowie wspominali, że ojciec sprawiał iż czuli się tak, jakby matka była przy nich, dużo o niej mówił, zabierał ich na jej grób, by mogli z nia porozmawiać…
Montserrat i Manuel
Po jego śmierci, dziećmi zajęła się babcia, wszyscy zamieszkali w Casa Sayrach, gdzie w czasie Wojny Domowej, Republika utworzyła Ministerstwo Zdrowia. Po wojnie zmarła również seniorka i pozostali członkowie rodziny zdecydowali o umieszczeniu sierot w szkole- internacie.
Pod koniec lat czterdziestych młodzi bracia wrócili do domu, który stał się siedzibą tajnych spotkań kultury katalońskiej. Do stowarzyszenia początkowo należeli trzej bracia Sayrach i kilku przyjaciół. Spotkania nosiły nazwę Mau-Mau i na to hasło, nocami w modernistycznych salonach, gromadzili się zwolennicy katalońskiej kultury gdzie składali hołd ważnym osobowościom Katalonii takim jak Verdaguer (ksiądz i poeta) czy Maragall (ojciec modernistycznej poezji katalońskiej), przedstawiano nowych twórców takich jak Salvador Espriu czy Pere Quart, przypominano też o tych, którzy wymazywani byli z kart historii Katalonii przez faszyzm.
Dziś dom jest w rękach prywatnych i mieszkają w nim wdowy po dzieciach architekta.
I jeszcze jedno, zdjęcia nie oddają tego, jak wyjątkowy jest ten dom 🙂
Praktyczne Informacje
Adres: Av. Diagonal, 423
Wizyty. Budynek nie jest udostępniony zwiedzającym, co nie oznacza, że nie można spróbować tam zajrzeć. Najlepiej w porach godzin pracy, omijając godziny pory obiadowej, czyli od około 13.30 do 15.30, ponieważ wtedy portierka, która pilnuje wejścia, wychodzi na obiad. Ja miałam szczęście, gdy przechodziłam drzwi były akurat szeroko otwarte, a pani siedziała przy biurku. Zamieniałyśmy kilka słów i opowiedziała mi co nieco o tym wyjątkowym domu.
Coś na ząb w pięknym otoczeniu
W 1987 na parterze otworzono restaurację La Dama, która nie tylko oferuje wyśmienite dania, ale też zachwyca klientów pięknym wystrojem. Jeśli chcecie się tam wybrać, przygotujcie portfele. Plotka głosi, że w czasie Olimpiady w Barcelonie w 1992, jadały tu rodziny królewskie z rozmaitych miejsc.
Zobacz video z Casa Sayrach
Źródła i zdjęcia
https://www.capvespre.cat/2019/09/16/monserrat-fatjo-dels-xiprers/
wikipedia oraz własne
